مفهوم شهر هوشمند این است که فناوری ارتباطات از دور به کل شهر حیات می بخشد و همه ارتباطات و فعالیت‌ها عمدتا مجازی می شوند. کار از دور، خرید از دور، بانکداری الکترونیکی، آموزش و درمان از دور نمونه عملی و مصداق فعالیت هایی هستند که در شهر هوشمند صورت می گیرد.
شهر الکترونیک، شهری ۲۴ ساعته است که امور شهری در تمام شبانه روز در آن جریان دارد. شهروندان می توانند از طریق اینترنت، در هر زمان و هر مکان به اطلاعات و خدمات آموزشی، تفریحی، تجاری، اداری، بهداشتی و… موردنیاز خود دسترسی پیدا کنند.
۱- در دسترس بودن و کیفیت زیرساخت‌های ICT و استفاده از آن‌ها
به عنوان یکی از اساسی‌ترین ویژگی‌ها محسوب می‌شود. یک شهر هوشمند باید دارای یک محیط غنی باشد تا بتواند از شبکه‌ها و برنامه‌های دیجیتالی پشتیبانی کند. در یک شهر هوشمند، هدف استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، افزایش بهره‌وری دولت و اقتصاد و نیز کمک به رشد اجتماعی، فرهنگی و شهری است. دسترس بودن و کیفیت بالای ICT، ایده پیشرو یک شهر هوشمند را برای توسعه، رشد و رفاه به ارمغان می‌آورد.
۲- توسعۀ شهری به رهبری کسب و کار
به عنوان یک ویژگی شهر هوشمند تأکید شده است. یک تغییر جزئی از مدیریت به سوی کارآفرینی در حوزه مدیریت شهری که این تغییر را می‌توان در شهرهای غربی بیشتر دید. برای یک شهر هوشمند سرمایه گذاری در بخش عمومی توسط دولت برای جذب شرکت‌های خصوصی یک نیاز اساسی است تا بتوان یک اقتصاد هوشمند را ایجاد کرد و نتیجه آن کارآفرینی و توسعه شهری باشد.
۳- اجتماعی شدن ساکنان شهری در خدمات عمومی
یک ضرورت در شهر هوشمند حضور شهروندان در خدمات عمومی است که از طریق دولت الکترونیکی امکان پذیر است. خدمات دولتی باید از طریق ICT به تمام شهروندان، شرکت ها و کارکنان شهری ارائه شود. یک مثال موفق شهر ساوتهمپتون هلند می‌باشد که برای شهروندان خود کارت‌های هوشمند درست کرده است. این نرم افزار کارت هوشمند، نمونه‌ای برجسته از دسترسی شهروندان به خدمات عمومی و همچنین چند سرویس خصوصی است.
۴- نقش صنایع پیشرفته و خلاق
تمرکز این نکته بر ابعاد انسانی و اجتماعی است نه بر « زیرساخت‌های سخت » توسعه شهری تجاری. “زیرساخت نرم” از لحاظ شبکه‌های دانش بسیار مورد توجه اقتصاد و رشد شهری است. بنابراین یک شهر هوشمند نیاز دارد که منابع انسانی خلاق و باهوش را جذب کند تا بتواند به این هدف دست یابد. جامعه هوشمند به این ابعاد انسانی یک شهر هوشمند نزدیک است.
۵- نقش سرمایه اجتماعی و ارتباطی
در یک شهر هوشمند، جامعه باید در حال یادگیری، انطباق و دائما نوآوری باشد. شهروندان، اقتصادها و دولت‌ها باید بتوانند از فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) استفاده کنند تا از اجرای آن بهره‌مند شوند. شهرها را به عنوان مناطق یادگیری می‌دانند که در آن فرایندهای یادگیری فردی و همکاری در داخل شبکه‌ها اتفاق می‌افتد. هرگاه سرمایه اجتماعی و ارتباطی توسط یک شهر نادیده گرفته شود، می‌تواند نتایج منفی به بار آورد.
۶- پایداری اجتماعی و محیط زیست
در رشد اقتصادی و شهری یک شهر هوشمند باید به کمبود منابع نیز توجه شود. بعد از هر دو رشد اقتصادی و شهری باید استفاده محتاطانه و قابل تجدید از منابع طبیعی محدود مدنظر قرار بگیرد. به منظور دستیابی به این هدف پایداری، لازم است که دولت‌های محلی ابتکار عمل و استراتژی‌هایی را ایجاد کنند که محیط فیزیکی دیجیتال شهرهای هوشمند را ایجاد کنند و برنامه‌های کاربردی مفید و خدمات الکترونیکی را به روز کنند. در نتیجه آن فرصت‌های کسب و کار جدید برای تکنولوژی‌های حمل و نقل مدرن با توجه به افزایش بهره‌وری از ترافیک شهری و تحرک جمعیت شهری ظاهر می‌شود.
منبع: رویداد موپک